Emotioneel, fysiek en mentaal uitgeput zijn. Zo wordt een burn-out het vaakst omschreven in de vakliteratuur. Grote boosdoener? De werkdruk, in combinatie met het gezinsleven en de maatschappelijke druk die alsmaar groter wordt. De mobiele telefoon biept bij elke mail, de telefoon rinkelt onophoudelijk en terwijl de kinderen krijsen aan de andere kant van de woonkamer dikt de to do lijst verder aan. En plots is daar die spreekwoordelijke druppel die de burn-out inleidt.
De voorbije coronaperiode heeft ertoe geleid dat ons werkgedrag ingrijpend veranderde. Thuiswerk werd de norm, woon-werkverkeer viel voor een stuk weg en vergaderingen gebeurden online. Nu het ‘normale’ leven stilaan op gang komt, blijven we positieve zaken onthouden uit de pandemie. Maar de negatieve gevolgen loeren ook weer op de hoek. De burn-out komt piepen wanneer je het misschien zelf niet verwacht, maar anderen het wel zagen aankomen.
Wat is een burn-out
Er bestaat eigenlijk geen uniforme definitie voor een burn-out. Vaak wordt het omschreven als een toestand van complete uitputting. Dit kan fysiek, emotioneel of mentaal zijn. Stress, innerlijke onrust, mentale uitputting en chronische overbelasting zijn enkele mogelijke symptomen. Emotionele uitputting is vaak een van de belangrijkste kenmerken. Mensen voelen zich moe, hebben geen energie en vinden geen kracht om op te staan en aan de dag te beginnen. Lusteloosheid neemt het over van ambitie en dynamiek. Ze hebben vaak het gevoel dat ze geen dagelijkse taken meer aankunnen. Dat leidt uiteraard tot verminderde prestaties. De efficiëntie neemt af en het concentratievermogen is beperkt.
Een ander kenmerk dat vaak optreedt is vervreemding wat zich uit in een vorm van onverschilligheid en cynisme. Empathie en medeleven voor anderen, vrienden of collega’s, neemt af.
Verloop van een burn-out
Mensen met een burn-out gaan zich steeds meer terugtrekken, sociale contacten mijden en de eenzaamheid verkiezen boven gezelschap. Ze kunnen nergens nog van genieten en beleven weinig tot geen plezier in de dingen die ze doen. Zelfs hobby’s worden vaak op pauze gezet. Als er niet tijdig wordt ingegrepen, kan een burn-out evolueren tot een depressie. Artsen gaan vaak uit van drie fases in een burn-out. Eerst is er de fase ‘betrokkenheid’, waarin personen zich juist meer gaan inzetten. Daarna volgt de fase ‘stilstand’ waarin de energie langzaam op raakt en er psychologische veranderingen optreden. In de derde fase ‘uitputting’ manifesteert de burn-out zich pas echt. Personen voelen zich futloos en leeg. Terugtrekking en gevoelens van onverschilligheid en zinloosheid treden op.
Wie is vatbaar voor een burn-out?
Maak je geen illusies. Een burn-out staat misschien bekend bij leerkrachten, opvoeders of verplegend personeel, maar het kan iedereen overkomen. Niemand is er immuun voor. Zelfs studenten, gepensioneerden of huisvrouwen kunnen te kampen krijgen met een burn-out. ‘Het uitgebrand’ zijn heeft niet altijd met werk te maken, maar kan ook een oorzaak hebben in het privéleven. Mensen die te ambitieus of erg perfectionistisch zijn, zijn makkelijker vatbaar. Net als mensen die moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen en zichzelf al te vaak wegcijferen in functie van het welbevinden van anderen.
Behandeling van een burn-out
Er is geen standaardpilletje om je meteen van je burn-out te verlossen, maar er zijn wel manieren om snel weer energie te krijgen en aan zelfzorg te doen. Sporten is een uitstekende manier om stress te verminderen. Neem ook meer pauze tijdens je werk. Ga even tien minuten wandelen of maak een praatje met je collega’s zonder je schuldig te voelen dat je niet aan het werk bent. Verhoog je sociale contacten en ambieer een gezonde levensstijl, want ook hier geldt de wet van een gezonde geest in een gezond lichaam.
Geef een reactie